Երբ դուրս եմ գալիս մեքենայից և նայում Գեղարդի վանքը շրջապատող սարերին, ինձ թվում է, թե ես այլ աշխարհ եմ մտել, մի վայր, որտեղ ժամանակը կանգ է առնում: Օդը փխրուն է, իր հետ տանում է հին քարի բույրն ու անցյալ դարերի շշուկները: Վանքն ինքնին կարծես փորագրված է ժայռից, նրա մոխրագույն պատերը անխափան կերպով միախառնվում են խորդուբորդ ժայռերի հետ, որոնք օրորում են այն: Կարծես բնությունն ինքն է ընդունել այս սուրբ վայրը՝ պաշտպանելով այն արտաքին աշխարհից: Նեղ մուտքով քայլելով՝ ինձ ապշեցնում է ներսի զովությունը, որը խիստ հակադրվում է դրսի արևի ջերմությանը: Լռությունը գրեթե շոշափելի է, մխիթարիչ թիկնոցի պես փաթաթվում է ինձ։ Իմ յուրաքանչյուր քայլը մեղմ արձագանք է տալիս՝ արձագանքելով քարե միջանցքների միջով: Լույսը աղոտ է, թափանցում է վերևում գտնվող նեղ պատուհանների միջով, երկար ստվերներ է գցում, որոնք պարում են պատերին: Կարծես հենց այդ քարերը կենդանի են, շշնջում են հավատքի, նվիրվածության և պատմության պատմություններ: Ես կանգ եմ առնում գեղեցիկ փորագրված խաչքարի առջև, որի խճճված խաչքարը մեղմորեն փայլում է աղոտ լույսի ներքո: Արհեստագործությունը ապշեցուցիչ է, յուրաքանչյուր դետալ խնամքով պատված է դարեր առաջ ապրած ձեռքերով: Ես գրեթե զգում եմ նրանց ներկայությունը, նրանց նվիրվածությունն ու հավատը, որոնք դաջված են յուրաքանչյուր գծի և կորի մեջ: Խոնարհություն է կանգնել այստեղ, մի վայրում, որն այնքան շատ բան է տեսել, որտեղ հարյուրավոր տարիներ շարունակ աղոթքներ են հնչել: Երբ ես խորանում եմ դեպի վանք, օդը դառնում է ավելի զով, և խաղաղության զգացումն ավելի է ուժեղանում: Պատերը կարծես շնչում են՝ իրենց մեջ պահելով այստեղ մխիթարություն փնտրողների գաղտնիքները։ Ես չեմ կարող մի պահ չփակել աչքերս՝ թույլ տալով, որ հանգստությունը ներթափանցի իմ հոգում: Այս վայրում խորապես հոգևոր բան կա, ինչ-որ բան, որը գերազանցում է բառերը: Երբ ես վերջապես հետ եմ քաշվում դրսում, սարերն էլ ավելի շքեղ են թվում, նրանց գագաթները հասնում են մինչև երկինք, ասես աղոթելիս: Արևը մայր է մտնում՝ ոսկեգույն շողեր սփռելով լանդշաֆտի վրա: Ես խորը շունչ եմ քաշում՝ կապ զգալով ոչ միայն այս վայրի, այլ պատմության, ժողովրդի և հենց երկրի հետ: Գեղարդը պարզապես վանք չէ, այն հավատքի, տոկունության և մարդկային ոգու գեղեցկության կենդանի վկայությունն է: Եվ երբ ես հեռանում եմ, ես գիտեմ, որ իմ մի մասն ընդմիշտ կմնա այստեղ՝ տեղավորված այս հին քարերի մեջ՝ Հայաստանի սրտում:
