Հայերեն փոստեր
25 Հունիսի, 2024Հուշեր Գորիս քաղաքիցԳորիսը, որը գտնվում է Հայաստանի հարավում, Սյունիքի մարզի սրտում, այնպիսի վայր է, որտեղ գեղեցիկ բնությունն ու պատմական վայրերը միահյուսվում են իրար: Իմ այցը Գորիս դարձավ անմոռանալի փորձառություն՝ լի արկածներով, հիացմունքով և ջերմ հյուրընկալությամբ:Գորիսի ճանապարհըԵրևանից Գորիս հասնելու ճանապարհը ինքնին արտասովոր էր: Գորիսը գտնվում է Երևանի հարավից մոտ 250 կմ հեռավորության վրա, և ճանապարհը անցնում է Արարատի հովտի գեղեցիկ տեսարաններով, իսկ հետո բարձրանում է Սյունիքի լեռնաշխարհի անսահման բնության մեջ: Ճանապարհի ամեն քայլափոխին նայելով, ես հիացմունքով դիտում էի այն գեղեցիկ բնությունը, որը մեզ շրջապատում էր:Բնության հրաշքներըԳորիսը հայտնի է իր բնության հրաշալի տեսարաններով և քարանձավային կացարաններով: Քաղաքը շրջապատված է բարձր սարերով և քարքարոտ հովիտներով, որոնք ձգվում են հեռուներում: Առաջին օրը ես այցելեցի «Քարե անտառ» կոչվող վայր, որտեղ կանգնած են յուրահատուկ ձևերով քարե սյուներ: Այդ քարե սյուները նմանվում են մարդակերպ ձևերի և կարծես հսկայական քարե ստվերներ լինեն:Տաթևի վանքը և «Տաթևի թևեր»Գորիսից ոչ շատ հեռու գտնվում է Տաթևի վանքը, որը Հայաստանի ամենահայտնի պատմական և հոգևոր վայրերից մեկն է: Տաթև հասնելու համար մենք օգտվեցինք «Տաթևի թևեր» կոչվող ճոպանուղուց, որը համարվում է աշխարհի ամենաերկար դադարեցվող ճոպանուղին: Ճոպանուղուց նայելով բացվում էր տեսարան դեպի Որոտանի կիրճը, որը լրացրեց իմ այցի հմայքը: Տաթևի վանքը կանգնած է անդունդի եզրին և տպավորիչ է իր միջնադարյան ճարտարապետությամբ և հոգևոր մթնոլորտով:Գորիսի քարանձավային կացարաններԳորիսը հայտնի է նաև իր քարանձավային կացարաններով, որտեղ անցյալում մարդիկ ապրել են: Ես այցելեցի այդ քարանձավներից մի քանիսը, որոնք հիմա վերածվել են թանգարանների և բացահայտում են հին հայերի կյանքի առօրյան: Քարանձավների ներսում զգացվում էր անցյալի շունչը, և յուրաքանչյուր անկյունի մոտ բացվում էր նոր պատմություն:Տեղաբնակների հյուրընկալությունըԻմ այցի ընթացքում ես ունեցա հնարավորություն ծանոթանալու տեղի բնակիչների հետ, ովքեր իրենց հյուրընկալությամբ և ջերմությամբ ինձ տվեցին անմոռանալի հիշողություններ: Մենք միասին պատրաստեցինք ավանդական հայկակն ուտեստներ, ինչպիսիք են՝ խաշլաման, խորովածը, և իհարկե, համեղ գաթան: Հյուրասերության շնորհիվ իմ ճանապարհորդությունը դարձավ ոչ միայն գեղեցիկ տեսարաններով լի, այլև լի սրտաբաց մարդկանց հետ:Հրաժեշտ ԳորիսինԵրբ ժամանակը հասավ հրաժեշտ տալու Գորիսին, ես զգացի մեծ ափսոսանք, բայց նաև անսահման երախտագիտություն այն ամենի համար, ինչ տեսա ու զգացի: Գորիսը մի վայր է, որտեղ անցյալը և ներկան միահյուսվում են, որտեղ բնությունը և պատմությունը համատեղվում են: Գորիսի իմ հուշերը կլինեն իմ սրտում ընդմիշտ և հույս ունեմ, որ մի օր նորից կվերադառնամ:Գորիսը ինձ համար դարձավ հուշերի գանձարան, որը ես կպահեմ իմ սրտում: Այն վայր է, որտեղ կարելի է վայելել Հայաստանի հիասքանչ բնությունը, ծանոթանալ հարուստ պատմությանն ու մշակույթին և զգալ հայ ժողովրդի սրտաբաց հյուրընկալությունը: [...]
Read more...
4 Հուլիսի, 2023Երբ դուրս եմ գալիս մեքենայից և նայում Գեղարդի վանքը շրջապատող սարերին, ինձ թվում է, թե ես այլ աշխարհ եմ մտել, մի վայր, որտեղ ժամանակը կանգ է առնում: Օդը փխրուն է, իր հետ տանում է հին քարի բույրն ու անցյալ դարերի շշուկները: Վանքն ինքնին կարծես փորագրված է ժայռից, նրա մոխրագույն պատերը անխափան կերպով միախառնվում են խորդուբորդ ժայռերի հետ, որոնք օրորում են այն: Կարծես բնությունն ինքն է ընդունել այս սուրբ վայրը՝ պաշտպանելով այն արտաքին աշխարհից: Նեղ մուտքով քայլելով՝ ինձ ապշեցնում է ներսի զովությունը, որը խիստ հակադրվում է դրսի արևի ջերմությանը: Լռությունը գրեթե շոշափելի է, մխիթարիչ թիկնոցի պես փաթաթվում է ինձ։ Իմ յուրաքանչյուր քայլը մեղմ արձագանք է տալիս՝ արձագանքելով քարե միջանցքների միջով: Լույսը աղոտ է, թափանցում է վերևում գտնվող նեղ պատուհանների միջով, երկար ստվերներ է գցում, որոնք պարում են պատերին: Կարծես հենց այդ քարերը կենդանի են, շշնջում են հավատքի, նվիրվածության և պատմության պատմություններ: Ես կանգ եմ առնում գեղեցիկ փորագրված խաչքարի առջև, որի խճճված խաչքարը մեղմորեն փայլում է աղոտ լույսի ներքո: Արհեստագործությունը ապշեցուցիչ է, յուրաքանչյուր դետալ խնամքով պատված է դարեր առաջ ապրած ձեռքերով: Ես գրեթե զգում եմ նրանց ներկայությունը, նրանց նվիրվածությունն ու հավատը, որոնք դաջված են յուրաքանչյուր գծի և կորի մեջ: Խոնարհություն է կանգնել այստեղ, մի վայրում, որն այնքան շատ բան է տեսել, որտեղ հարյուրավոր տարիներ շարունակ աղոթքներ են հնչել: Երբ ես խորանում եմ դեպի վանք, օդը դառնում է ավելի զով, և խաղաղության զգացումն ավելի է ուժեղանում: Պատերը կարծես շնչում են՝ իրենց մեջ պահելով այստեղ մխիթարություն փնտրողների գաղտնիքները։ Ես չեմ կարող մի պահ չփակել աչքերս՝ թույլ տալով, որ հանգստությունը ներթափանցի իմ հոգում: Այս վայրում խորապես հոգևոր բան կա, ինչ-որ բան, որը գերազանցում է բառերը: Երբ ես վերջապես հետ եմ քաշվում դրսում, սարերն էլ ավելի շքեղ են թվում, նրանց գագաթները հասնում են մինչև երկինք, ասես աղոթելիս: Արևը մայր է մտնում՝ ոսկեգույն շողեր սփռելով լանդշաֆտի վրա: Ես խորը շունչ եմ քաշում՝ կապ զգալով ոչ միայն այս վայրի, այլ պատմության, ժողովրդի և հենց երկրի հետ: Գեղարդը պարզապես վանք չէ, այն հավատքի, տոկունության և մարդկային ոգու գեղեցկության կենդանի վկայությունն է: Եվ երբ ես հեռանում եմ, ես գիտեմ, որ իմ մի մասն ընդմիշտ կմնա այստեղ՝ տեղավորված այս հին քարերի մեջ՝ Հայաստանի սրտում: [...]
Read more...